اما ماجرای قطع روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی، به فاجعه منا بیش از گذشته رنگ و بوی سیاسی داد. گرچه تنش در روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی و پادشاهی سعودی به ماجرای سفارت این کشور باز می‌گردد اما ماجرای آزار 2 نوجوان ایرانی در حج عمره و شهادت بیش از 400 زائر در حج تمتع، این قطع رابطه را به خواست عمومی مردم تبدیل کرده بود.
به هر صورت آنچه در این ایام بیش از گذشته مهم به نظر می‌رسد، احقاق حق شهروندان ایرانی است که جان خود را در منا از دست دادند.
رئیس سازمان حج و زیارت در آخرین اظهار نظر خود دراین رابطه از عدم پرداخت دیه جان‌باختگان فاجعه منا خبر داده بود. این در حالی است که سال گذشته و در بحبوحه این اتفاق، رسانه‌های عربستان به نقل از
ملک‌سلمان پادشاه سعودی از اعطای دیه 300 هزار ریالی (سعودی) خبر داده بودند. اما اینک و با گذشت نزدیک به یک سال از این اتفاق هنوز از سوی دولت عربستان اقدامی صورت نگرفته است. این در حالی است که به گفته حجت‌الاسلام سیدمهدی علیزاده موسوی، رئیس پژوهشكده حج و زیارت، طبق فقه حنبلی که مبنای مباحث فقهی و قضایی کشور سعودی است، دیه درگذشتگان واقعه منا بر عهده دولت عربستان است.
نامه اخیر 120خانواده جان باختگان حج 94 به وزارت خارجه از گله مندی آنان از اقدامات دستگاه دیپلماسی نسبت به پیگیری حقوقی پرونده منا دارد. در این نامه آمده است: باوجود دستور صریح مقام
معظم رهبری در خصوص مسؤولیت وزارت امور خارجه در رابطه با احقاق حقوق شهدای مظلوم منا، همچنان نشانه‌ای عملی از ورود دستگاه دیپلماسی کشور به این پرونده ملی به چشم نمی‌خورد. هرچند این نامه با واکنش وزارت خارجه مواجه شد و بهرام قاسمی دراظهار نظری گفته بود که وزارت امور خارجه مسؤولیت پیگیری سیاسی و حقوقی بین المللی این فاجعه را در دستور کار داشته و دارد وتمام توان خود را برای احقاق حقوق مادی و معنوی خانواده شهدای این حادثه بکار گرفته است. سخنگوی وزارت امور خارجه، افزود: تمامی سفارتخانه های جمهوری اسلامی ایران ، با جدیت و بر اساس دستورالعمل های صادره از سوی وزیر امور خارجه برای تحقق این هدف فعال شده اند.
پرسش مهم در این مقوله این است که بعد از گذشت این زمان طولانی چرا از سوی دولت عربستان برای پرداخت دیه شهدای منا اقدامی صورت نگرفت؟ دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران برای احقاق حق آنان چه اقداماتی انجام داده است؟ آیا اقدامات صورت‌گرفتة وزارت خارجه رضایت‌بخش است؟
عربستان کفایت مدیریت حج را ندارد
دکتر سیدحسین نقوی حسینی با بیان اینکه دولت عربستان لیاقت برگزاری مراسم حج را ندارد، گفت: بی‌کفایتی دولت عربستان سعودی برای برگزاری بزرگ‌ترین کنگره مسلمانان بر همه امت اسلامی عیان و آشکار است. زیرا در حادثه‌ای، به علت بی کفایتی مدیریتی، هزاران مسلمان جان خود را از دست دادند و دولت عربستان به تعهدات قانونی و انسانی خود عمل نکرده است. این نشان‌دهنده آن است که عربستان در این مدت شک کشورهای اسلامی را به یقین تبدیل کرد که لیاقت مدیریت حج را ندارد و جان و امنیت حجاج همیشه در خطر خواهد بود. سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به پیگیری‌های مستمر سازمان حج و زیارت برای احقاق حق شهدای ایرانی واقعه منا، افزود: با وجود این پیگیری‌ها، دولت عربستان به تعهدات انسانی و سیاسی خود عمل نکرد.
نمره منفی به دستگاه دیپلماسی
نماینده مردم ورامین در مجلس با انتقاد از دستگاه دیپلماسی کشورمان در پیگیری واقعه منا، تصریح کرد: انتظار می‌رود وزارت خارجه از سازمان حج در این زمینه پشتیبانی کند و از همه ظرفیت‌های دیپلماتیک خود استفاده کند.
وی با تأکید بر ضرورت استفاده وزارت خارجه از نفوذ خود در سازمان‌های بین‌المللی و اسلامی، گفت: در این صورت با کمک دستگاه دیپلماسی می‌توان امیدوار بود که حقوق خانواده‌های شهدای منا احیا شود. نقوی حسینی در ادامه تأکید کرد: دستگاه دیپلماسی در این زمینه تحرک لازم را نداشته است. عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در پاسخ به پرسشی مبنی بر نقش وزارت خارجه ایران در همگرایی وزرای خارجه کشورهای اسلامی برای احقاق حق شهدای منا، تصریح کرد: با توجه به اینکه بیشترین خسارت‌های جانی مربوط به کشور ماست، می‌توانستیم در این زمینه کارهای زیادی انجام دهیم. ما باید محور کار قرار می‌گرفتیم و هر از چندی، گردهمایی سران، وزرای خارجه و مسؤولین حج کشورهای اسلامی را تشکیل می‌دادیم و با رسانه‌ای‌کردن موضوع در افکار عمومی جهان، به دولت عربستان فشار وارد می‌کردیم تا نسبت به این واقعه دردناک انسانی بی‌تفاوت نباشد. این کارشناس سیاسی با تأکید بر اینکه نباید اجازه می‌دادیم واقعه منا فراموش شود، تصریح کرد: وزارت خارجه از فرصت‌های پیش رو برای روشنگری استفاده نکرد و متأسفانه پرونده شهدای منا در دستگاه دیپلماسی فراموش شده است.
نقوی حسینی با اشاره به اینکه پرونده منا تنها در چارچوب یک سری مذاکرات اداری دنبال می‌شود، ادامه داد: ما با تبیین بی‌کفایتی دولت عربستان باید به دنبال روشنگری و احقاق حق خانواده جان‌باختگان منا باشیم.
وی با اشاره به قطع روابط دیپلماتیک ایران و سعودی، افزود: اقدام برای احقاق حق ملت ایران نیازی به روابط سیاسی ایران و عربستان ندارد. نماینده مردم ورامین در مجلس با اشاره به تحرکات عربستان سعودی و استفاده از نفوذ خود در برخی کشورهای اسلامی تأکید کرد: وزارت خارجه ما نیز باید با استفاده از تحرکات دیپلماسی ثابت کند که ایران در پرونده منا دست‌بسته نیست.
نظر شما